1. Giới thiệu chung về bến tàu không số Hải Phòng
Bến tàu không số Hải Phòng được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt. (Nguồn: Sưu tầm)
Bến tàu không số Hải Phòng, hay còn gọi là bến K15, là địa chỉ gắn liền với lịch sử hào hùng của tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển, nơi ghi dấu những chuyến tàu bí mật chi viện cho miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Năm 2025, bến tàu không số trở thành điểm đến hấp dẫn, kết hợp giá trị lịch sử với trải nghiệm tham quan hiện đại, giáo dục truyền thống và tưởng nhớ những anh hùng dân tộc.
1.1. Vị trí địa lý bến tàu không số Hải Phòng
Bến tàu không số Hải Phòng, hay còn gọi là bến K15, tọa lạc dưới chân núi Vạn Hoa (còn gọi là núi Nghinh Phong) tại cuối bán đảo Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng. Vị trí này vừa giáp biển vừa gần các khu du lịch nổi tiếng, mang đến khung cảnh hài hòa giữa núi non và sóng nước.
Khởi hành từ trung tâm Hải Phòng, du khách đi theo trục đường Phạm Văn Đồng khoảng 20 km về phía Nam đến trung tâm Đồ Sơn. Tiếp đó, bạn di chuyển dọc theo các bãi tắm của Khu I và Khu II, rồi vượt dốc lên Khu III sẽ đến bến tàu không số, ngay dưới khách sạn Vạn Hoa (hiện là Casino Đồ Sơn). Hành trình này thuận tiện để kết hợp tham quan di tích lịch sử, nghỉ dưỡng, tắm biển Đồ Sơn, cũng như thăm đền thờ Quận Công Đô Đốc.
1.2. Nguồn gốc và tên gọi đặc biệt của bến tàu không số
Bến tàu không số Hải Phòng mang trong mình những trang sử hào hùng, gắn liền với lòng dũng cảm và tinh thần kiên cường của dân tộc. Tại khu vực này, các tàu vận chuyển vũ khí, trang thiết bị và hàng hóa hỗ trợ miền Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Để bảo đảm bí mật tuyệt đối, những con tàu này thường xuyên thay đổi biển số trước mỗi chuyến đi, tránh bị đối phương phát hiện.
Tên gọi chính thức "K15" xuất phát từ ngành hàng hải (K) và con số 15 liên quan đến Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng năm 1959, đánh dấu bước khởi đầu cho tuyến vận tải chiến lược trên biển. Bến tàu không số Hải Phòng còn là điểm xuất phát tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển, giữ vai trò quan trọng trong việc chuyển vũ khí, nhân lực và trang thiết bị tới các chiến trường miền Nam.
1.3. Vì sao nên ghé thăm bến tàu không số Hải Phòng năm 2025?
Bến tàu không số Hải Phòng được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt từ năm 2024, trở thành điểm đến giáo dục lịch sử quan trọng, tưởng nhớ sự hy sinh và lòng dũng cảm của các chiến sĩ trên tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển. Năm 2025, thành phố Hải Phòng triển khai dự án tu bổ và mở rộng quy mô lớn, bổ sung nhiều hạng mục mới nhằm nâng cao trải nghiệm cho du khách.
Các công trình trọng điểm như đền thờ, mô hình tàu, quảng trường, phù điêu Đại tướng Võ Nguyên Giáp và cầu hoa đăng giúp khách tham quan vừa tìm hiểu lịch sử vừa có trải nghiệm tương tác sinh động. Bên cạnh giá trị lịch sử, di tích còn là nơi giáo dục truyền thống lý tưởng cho học sinh, sinh viên và các gia đình, góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước và niềm tự hào dân tộc trong giai đoạn hiện nay.
2. Lịch sử và vai trò của bến tàu không số Hải Phòng trong kháng chiến chống Mỹ
Bến tàu không số Hải Phòng ghi dấu những chiến công vang dội. (Nguồn: Sưu tầm)
Bến tàu không số Hải Phòng là điểm khởi đầu quan trọng của tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển, nơi góp phần vận chuyển hàng hóa và cán bộ chi viện cho miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Nơi đây không chỉ ghi dấu ấn bằng những con số ấn tượng về chiến công mà còn trở thành biểu tượng sống động cho lòng dũng cảm và tinh thần hy sinh của những “con sóng bất tử”.
2.1. Khởi nguồn tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển
Tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển chính thức khởi hành từ bến tàu không số Hải Phòng vào năm 1961, với thời kỳ hoạt động mạnh mẽ nhất từ 1962 đến 1972. Tuyến đường ra đời nhằm vượt qua sự phong tỏa các tuyến đường bộ, đảm bảo vận chuyển hàng hóa chiến lược cho miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
Bến tàu không số Hải Phòng được chọn làm điểm xuất phát (km số 0) nhờ địa thế ẩn mình sau núi Vạn Hoa, xa khu dân cư, thuận lợi cho việc bí mật tập kết. Các tàu xuất bến vào ban đêm, liên tục thay đổi lộ trình, được ngụy trang kỹ lưỡng, giảm tối đa dấu hiệu nhận diện và biển số. Dù phải đối mặt với nhiều hiểm nguy trên biển, các tàu vẫn hoàn thành nhiệm vụ vận chuyển hàng hóa thiết yếu vào miền Nam một cách thành công, ghi dấu ấn quan trọng trong lịch sử kháng chiến.
2.2. Những con số ấn tượng và chiến công tại bến tàu không số Hải Phòng
Hoạt động của bến tàu không số Hải Phòng giai đoạn 1961 – 1975 để lại nhiều dấu ấn lịch sử sâu sắc. Trong gần 100 lượt tàu xuất bến, 88 chuyến được ghi nhận chính thức, vận chuyển gần hơn 150.000 tấn vũ khí, hàng nghìn tấn hàng hóa chi viện cho miền Nam, đồng thời đưa hơn 80.000 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia các chuyến hải trình bí mật.
Mỗi tàu phải đi qua vùng biển được giám sát nghiêm ngặt. Dù đối mặt với vô vàn khó khăn và hiểm nguy, các chiến sĩ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đóng góp quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, đồng thời khẳng định lòng dũng cảm và tinh thần kiên cường của dân tộc.
2.3. Giá trị biểu tượng: Lòng dũng cảm và sự hy sinh
Những người lính tàu không số xuất phát từ bến tàu không số Hải Phòng thường được ví như những “con sóng bất tử”, biểu tượng cho tinh thần kiên cường, bất khuất và lòng hy sinh vì lợi ích chung của dân tộc. Trước muôn trùng nguy hiểm trên biển, nhiều chiến sĩ đã anh dũng hy sinh để bảo vệ bí mật tuyến vận tải; có những con tàu buộc phải tự hủy nhằm đảm bảo an toàn cho đồng đội và giữ kín các thông tin quốc gia.
Những thuyền trưởng tiêu biểu như Nguyễn Đắc Thắng, Nguyễn Chánh Tâm, Nguyễn Phan Vinh được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Tấm gương của họ đã đi vào lịch sử dân tộc, in sâu trong tâm trí nhiều thế hệ, đồng thời truyền cảm hứng về lòng yêu nước và ý chí kiên cường cho các thế hệ mai sau.
3. Di tích bến tàu không số Hải Phòng hiện nay: Đầu tư, bảo tồn và trải nghiệm mới
Bến tàu không số Hải Phòng được thành phố tu bổ và tôn tạo tại. (Nguồn: Sưu tầm)
Bến tàu không số Hải Phòng hiện nay không chỉ được bảo tồn và tôn tạo kỹ lưỡng mà còn trở thành điểm đến kết hợp văn hóa, lịch sử và trải nghiệm du lịch hiện đại. Du khách đến đây có thể khám phá các công trình trang nghiêm, tham gia các hoạt động giáo dục lịch sử và tận hưởng tiện ích đầy đủ, mang đến hành trình tham quan vừa ý nghĩa vừa thuận tiện.
3.1. Quá trình tu bổ, tôn tạo, mở rộng khu di tích năm 2025
Thành phố Hải Phòng đã triển khai dự án tu bổ và mở rộng bến tàu không số Hải Phòng giai đoạn 2021 – 2026 trên diện tích 2,28 ha với tổng vốn đầu tư gần 235 tỷ đồng. Dự án được kỳ vọng sẽ phát triển di tích thành điểm đến văn hóa – tâm linh tiêu biểu của thành phố cảng.
Nhiều hạng mục trọng tâm đã và đang được xây dựng bao gồm: đền thờ các anh hùng liệt sĩ, cầu tàu thả hoa đăng, tàu mô phỏng quá trình lịch sử, tượng lễ truy điệu, phù điêu Đại tướng Võ Nguyên Giáp, quảng trường, cổng di tích cùng các công trình phụ trợ đồng bộ. Lễ khởi công diễn ra đầu năm 2025, hiện các công trình đang được hoàn thiện, nhằm kết nối trọn vẹn trải nghiệm văn hóa, lịch sử và tâm linh cho du khách khi tham quan bến tàu không số Hải Phòng.
3.2. Trải nghiệm tham quan bến tàu không số Hải Phòng năm 2025
Khi ghé thăm bến tàu không số Hải Phòng, du khách sẽ trải nghiệm hành trình tham quan đầy cảm xúc và ý nghĩa. Khởi đầu từ khu du lịch Đồ Sơn, bạn sẽ đến bến K15, tham quan lần lượt Đền thờ Quận Công Đô Đốc, khu tưởng niệm với tượng cánh buồm trắng, đài tưởng niệm ven biển, khu mô phỏng tàu không số và khu vực thả hoa đăng.
Điểm nhấn ấn tượng là mô hình cánh buồm trắng hướng ra biển, các phù điêu lịch sử sinh động, cầu tàu và quảng trường rộng thoáng, vừa là nơi check-in đẹp vừa giữ được sự trang nghiêm. Bến tàu không số Hải Phòng thường xuyên tổ chức lễ dâng hương và các chương trình trải nghiệm truyền thống cho học sinh, sinh viên, tạo ra không gian giáo dục lịch sử sâu sắc và giàu ý nghĩa văn hóa.
3.3. Dịch vụ và tiện ích tại khu vực di tích
Hiện nay, bến tàu không số Hải Phòng sở hữu cơ sở vật chất hiện đại với cảnh quan sạch sẽ, bãi đỗ xe rộng rãi, lối đi thuận tiện và bảng chỉ dẫn song ngữ rõ ràng. Khu vực còn có phòng sinh hoạt chung dành cho đoàn học sinh, giúp việc tham quan trở nên thuận lợi và chuyên nghiệp. Du khách có thể tham gia các tour hướng dẫn với thuyết minh chi tiết hoặc tìm hiểu thêm qua tài liệu tại phòng tư liệu của di tích.
Các chương trình giáo dục truyền thống tại bến tàu được đầu tư bài bản, đảm bảo mang đến trải nghiệm học tập sinh động. Ngoài ra, xung quanh khu vực di tích còn có hệ thống khách sạn, nhà nghỉ và resort biển Đồ Sơn đa dạng về mức giá, tạo điều kiện để du khách lựa chọn nghỉ dưỡng tiện nghi sau hành trình tham quan.
4. Hoạt động nổi bật tại bến tàu không số Hải Phòng
Tổ chức lễ tưởng niệm hàng năm tại bến tàu không số Hải Phòng. (Nguồn: Sưu tầm)
Hàng năm, bến tàu không số Hải Phòng tổ chức các nghi lễ dâng hương tưởng niệm anh hùng liệt sĩ vào những ngày lễ quan trọng như 27/7 (Ngày Thương binh Liệt sĩ), 30/4, 2/9 và ngày kỷ niệm Đường Hồ Chí Minh trên biển. Không gian trang nghiêm, hòa quyện giữa núi non và biển cả, tạo nên bầu không khí linh thiêng, mang ý nghĩa đặc biệt cho từng buổi lễ.
Những nghi lễ này không chỉ là dịp để cộng đồng tưởng nhớ và tri ân thế hệ đi trước, mà còn là cơ hội giáo dục truyền thống, hun đúc lòng yêu nước cho thế hệ trẻ. Sự trang nghiêm và trân trọng trong từng nghi thức luôn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách mỗi khi ghé thăm bến tàu không số Hải Phòng.
5. Những điều cần lưu ý khi tham quan bến tàu không số Hải Phòng
Bến tàu không số Hải Phòng là điểm du lịch tham quan hấp dẫn. (Nguồn: Sưu tầm)
Bến tàu không số Hải Phòng không chỉ là địa điểm lịch sử quan trọng mà còn mang đến những khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, thu hút du khách và nhiếp ảnh gia. Khi tham quan, việc lựa chọn thời điểm, trang phục và tuân thủ quy định tại di tích sẽ giúp chuyến đi vừa an toàn vừa ý nghĩa.
Khi đến bến tàu không số Hải Phòng, du khách nên chọn trang phục lịch sự, nghiêm trang, đặc biệt khi thăm các đền thờ và khu tưởng niệm. Tránh mặc quần ngắn, áo sát nách hoặc trang phục không phù hợp, nhằm tôn trọng công trình lịch sử và các anh hùng liệt sĩ.
Thời gian lý tưởng để tham quan là từ tháng 3 đến tháng 5 và tháng 9 đến tháng 11, khi tiết trời mát mẻ, ít mưa, thuận lợi cho cả tham quan di tích và các hoạt động bên bờ biển. Trong quá trình tham quan, du khách cần giữ trật tự, không gây ồn ào, không xả rác và tuân thủ các quy định về bảo vệ di tích và nghi lễ thờ cúng.
Bến tàu không số Hải Phòng sở hữu nhiều điểm check-in ấn tượng, nổi bật với biểu tượng cánh buồm trắng hướng ra biển, đền thờ giữa cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, hàng cọc gỗ ngoài biển và cầu hoa đăng khi hoàng hôn buông xuống. Sự kết hợp giữa màu xanh của núi và biển, các phù điêu Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng bãi đá sóng vỗ tạo nên những khung hình vừa nghệ thuật vừa đậm giá trị lịch sử.
Để có những bức ảnh đẹp, du khách nên chọn sáng sớm hoặc chiều muộn, khi ánh sáng dịu nhẹ giúp hình ảnh chân thực và sống động hơn. Đặc biệt, khung cảnh hoàng hôn tại bến tàu không số mang đến những bức ảnh đầy cảm xúc và ý nghĩa, kết hợp giữa biển cả rộng lớn và dấu ấn lịch sử sâu sắc.
Khi có dịp du lịch Hải Phòng tham quan di tích bến tàu không số, du khách nên kết hợp khám phá đảo Cát Bà. Chỉ mất chưa đến 15 phút để di chuyển từ đất liền ra đảo bằng cáp treo Sun World, bạn có thể tắm biển, tham quan hang động hay chèo kayak… Đây là một địa điểm du lịch hấp dẫn mà bạn không thể bỏ lỡ khi ghé thành phố cảng.
Bến tàu không số Hải Phòng là minh chứng lịch sử hào hùng của dân tộc, nơi ghi dấu những chiến công oanh liệt trên tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển. Năm 2025, tham quan di tích quốc gia này không chỉ giúp du khách hiểu thêm về quá khứ anh hùng, mà còn là cơ hội để tri ân, tự hào và gìn giữ giá trị lịch sử cho thế hệ mai sau.