1. Tổng quan về chùa Phổ Chiếu - Dư Hàng Kênh, Lê Chân, Hải Phòng
Lối vào của chùa Phổ Chiếu. (Nguồn: Sưu tầm)
Hải Phòng không chỉ nổi tiếng với cảnh đẹp biển đảo và những công trình hiện đại mà còn là nơi lưu giữ nhiều di tích văn hóa, tâm linh mang giá trị lịch sử lâu đời. Dù không phải là vùng đất Phật nổi danh, thành phố cảng vẫn sở hữu hệ thống chùa chiền phong phú, trong đó chùa Phổ Chiếu (Dư Hàng Kênh, Lê Chân, Hải Phòng) là một điểm đến nổi bật, thu hút đông đảo du khách và Phật tử gần xa.
Ngôi chùa tọa lạc tại xóm Miếu 2, phường Lê Chân, chỉ cách trung tâm thành phố khoảng 1,5 km, rất thuận tiện cho việc di chuyển. Dù mới được dựng nên vào khoảng những năm 1950, nhưng chùa Phổ Chiếu lại mang vẻ trầm mặc và cổ kính, gợi cảm giác như đã tồn tại hàng trăm năm giữa lòng đô thị sầm uất.
Năm 1953, Sư Ngộ Chân Tử, người làng Cao Mại, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, đã đến Dư Hàng Kênh dựng nên ngôi chùa đầu tiên mang tên Tam Giáo Đường, thể hiện tinh thần hòa hợp giữa Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo.
Một năm sau, Hòa thượng Thích Thanh Quang thuộc Thiền phái Lâm Tế từ Nam Định về trụ trì, tiến hành trùng tu và đổi tên thành chùa Phổ Chiếu. Từ đó, ngôi chùa trở thành điểm tựa tâm linh quen thuộc của người dân Hải Phòng.
2. Kiến trúc và cảnh quan chùa Phổ Chiếu Hải Phòng
2.1. Quy mô tổng thể và bố cục các hạng mục
Chùa Phổ Chiếu Hải phòng được xây dựng trên khu đất rộng, hướng về phía Đông, mang bố cục hài hòa theo kiểu chữ công truyền thống của kiến trúc chùa Việt. Toàn thể công trình gồm năm gian tiền đường, ba gian trung đường, ba gian hậu cung cùng hai dãy tả vu và hữu vu.
Năm 1985, chùa được trùng tu lớn, toàn bộ đình, đền và khuôn viên đều được mở rộng và chỉnh trang, tạo nên diện mạo bề thế, khang trang nhưng vẫn giữ được vẻ uy nghi cổ kính. Không gian tổng thể được quy hoạch theo lối “nội công ngoại quốc”, vừa đảm bảo sự cân đối vừa toát lên nét thanh tịnh của chốn thiền môn.
2.2. Bảo tháp Cửu phẩm liên hoa
Nằm bên trái chính điện, bảo tháp Cửu Phẩm Liên Hoa là một trong những công trình nổi bật nhất của chùa. Tháp gồm chín tầng, vươn cao giữa không gian tĩnh lặng, mỗi tầng đều được chạm khắc tinh xảo thể hiện triết lý luân hồi và sự thăng hoa trong tu hành.
Trên đỉnh tháp đặt bầu rượu tượng trưng cho bầu nước Cam Lộ của Quan Thế Âm Bồ Tát, biểu trưng cho lòng từ bi và năng lượng thanh tịnh. Đây cũng là ngọn tháp cao và độc đáo bậc nhất tại Hải Phòng, mang giá trị nghệ thuật và tâm linh sâu sắc.
2.3. Khuôn viên của chùa
Bảo tháp chùa Phổ Chiếu. (Nguồn: Sưu tầm)
Khuôn viên chùa Phổ Chiếu được bài trí hài hòa, xanh mát với nhiều cây cổ thụ và hồ sen thanh khiết. Các hạng mục như nhà Tổ đường, vườn tháp và thư viện được sắp xếp hợp lý, tạo nên một quần thể tôn nghiêm mà vẫn gần gũi với thiên nhiên.
Điểm nhấn đặc biệt trong khuôn viên là ngôi chùa Một Cột thu nhỏ nằm giữa hồ sen. Công trình được mô phỏng theo kiến trúc chùa Một Cột ở Hà Nội, nổi bật với lối thiết kế thanh thoát, uyển chuyển. Bốn góc hồ được đắp nổi hình tượng rồng uốn lượn từ mặt nước vươn lên, vừa tạo điểm nhấn sinh động vừa mang ý nghĩa cát tường, thể hiện ước vọng thịnh vượng và an lành.
Không gian nơi đây luôn yên tĩnh, trong lành, khiến du khách khi đặt chân đến đều cảm nhận được sự bình yên và tĩnh tại trong tâm hồn.
3. Giá trị văn hóa – tâm linh của chùa Phổ Chiếu Hải Phòng
3.1. Trung tâm sinh hoạt Phật giáo lớn của Hải Phòng
Các phật tử thực hiện nghi lễ tại chùa. (Nguồn: Sưu tầm)
Chùa Phổ Chiếu không chỉ là chốn tu hành thanh tịnh mà còn là trung tâm sinh hoạt Phật giáo lớn của thành phố Cảng. Tại ngôi chùa Một Cột thu nhỏ trong khuôn viên, Thượng tọa Thích Thanh Giác thường xuyên tổ chức các khóa tu học, giảng pháp và truyền bá giáo lý nhà Phật đến đông đảo tăng ni, Phật tử trong và ngoài thành phố.
Chùa còn tích cực tham gia công tác xã hội, tổ chức nhiều chương trình thiện nguyện, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn, gây quỹ từ thiện, xây nhà tình nghĩa. Những hoạt động này không chỉ lan tỏa tinh thần từ bi của đạo Phật mà còn góp phần gắn kết cộng đồng, hướng con người đến những giá trị nhân văn tốt đẹp.
3.2. Biểu tượng hòa hợp tôn giáo và tinh thần cách mạng
Chùa Phổ Chiếu mang trong mình ý nghĩa sâu sắc về sự hòa hợp tôn giáo và tinh thần đoàn kết dân tộc. Trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chùa Phổ Chiếu còn gắn liền với nhiều dấu ấn lịch sử. Đây từng là nơi che chở, nuôi giấu cán bộ cách mạng và là địa điểm họp bàn của Liên đoàn Lao động thành phố giai đoạn 1954–1955.
Sau này, chùa cũng trở thành căn cứ của lực lượng an ninh trong thời kỳ chiến tranh. Để ghi nhớ công lao và những sự kiện lịch sử đó, sau đợt trùng tu năm 1985, nhà chùa đã dựng bia tưởng niệm Di tích lịch sử cách mạng.
Nhờ hội tụ cả giá trị tôn giáo, văn hóa và lịch sử, chùa Phổ Chiếu ngày nay trở thành một trong những biểu tượng tâm linh tiêu biểu của Hải Phòng, là nơi người dân gửi gắm niềm tin và lòng tri ân đối với thế hệ đi trước.
4. Hoạt động trải nghiệm khi tham quan chùa Phổ Chiếu Hải Phòng
4.1.Chiêm bái bảo tháp, thực hành nghi lễ
Đến với chùa Phổ Chiếu, du khách có thể tham gia các nghi lễ truyền thống như dâng hương, cầu an, cầu phúc cho bản thân và gia đình. Vào những ngày lễ lớn như Tết Nguyên Tiêu (Rằm tháng Giêng), lễ Phật Đản (Rằm tháng Tư), lễ Vu Lan (Rằm tháng Bảy) hay các ngày mùng một, ngày rằm hàng tháng, không khí nơi đây trở nên vô cùng trang nghiêm và ấm cúng.
4.2. Thưởng ngoạn cảnh quan
Du khách có thể dạo quanh khuôn viên xanh mát, thoáng đãng tại chùa. (Nguồn: Sưu tầm)
Khuôn viên chùa Phổ Chiếu được ví như một bức tranh tĩnh lặng giữa lòng phố. Du khách có thể thong thả dạo bước quanh vườn tháp, ngắm hồ sen nở rộ vào mùa hạ hay dừng chân bên chùa Một Cột thu nhỏ để cảm nhận hơi thở yên bình của nơi cửa Phật. Mỗi góc chùa đều mang vẻ đẹp thanh thoát, trong lành, giúp tâm trí được thư giãn sau những ngày bận rộn.
4.3. Khám phá lịch sử cách mạng
Không chỉ là chốn tu hành linh thiêng, chùa Phổ Chiếu còn là di tích ghi dấu nhiều sự kiện quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng của thành phố Hải Phòng. Du khách có thể ghé thăm khu vực trưng bày tư liệu, hình ảnh và bảng tưởng niệm ghi lại những giai đoạn hào hùng ấy.
Du khách dâng hương tưởng nhớ về công ơn của những thế hệ đi trước – những người đã góp phần làm nên lịch sử. Hành trình tham quan vì thế không chỉ là trải nghiệm tâm linh, mà còn là hành trình tri ân và học hỏi những giá trị truyền thống cao đẹp.
5. Gợi ý lịch trình du lịch Hải Phòng 2 ngày 1 đêm
5.1. Ngày thứ nhất: Khám phá trung tâm thành phố Hải Phòng và đảo Cát Bà
Buổi sáng:
Du khách có thể thưởng thức bữa sáng với những món đặc sản nóng hổi như: bánh đa cua, bánh cuốn, bún tôm… tại các cửa hàng địa phương.
Bắt đầu hành trình khám phá tại chùa Phổ Chiếu. Đây là ngôi chùa nổi tiếng linh thiêng, vừa mang giá trị kiến trúc độc đáo vừa là di tích lịch sử gắn liền với quá trình đấu tranh cách mạng của người dân Hải Phòng. Du khách có thể dâng hương, vãn cảnh và tìm lại cảm giác bình an giữa không gian thanh tịnh.
Buổi trưa:
Dùng bữa tại một nhà hàng địa phương, thưởng thức đặc sản Hải Phòng như bánh đa cua, nem cua bể, lẩu cua đồng hoặc bún cá cay. Sau đó di chuyển đến ga Cát Hải để bắt đầu hành trình khám phá đảo Cát Bà.
Buổi chiều:
Du khách mua vé và di chuyển ra đảo Cát Bà bằng tuyến cáp treo Sun World Cat Ba, đây là tuyến cáp treo 3 dây hiện đại giúp rút ngắn thời gian di chuyển còn khoảng 15 phút. Hành trình trên cao mang đến cho du khách góc nhìn toàn cảnh tuyệt đẹp của vịnh Lan Hạ và những dãy núi trùng điệp.
Từ cáp treo du khách có thể ngắm toàn cảnh đảo Cát Bà. (Nguồn: Sưu tầm)
Đến nơi, bạn nhận phòng khách sạn và nghỉ ngơi. Sau đó có thể tắm biển và thư giãn tại bãi Cát Cò 1, Cát Cò 2 hoặc Hòn Dứa… những bãi biển nổi tiếng với làn nước trong xanh, bờ cát mịn và không khí trong lành.
Đảo Cát Bà với vẻ đẹp nên thơ. (Nguồn: Sưu tầm)
Buổi tối:
Thưởng thức bữa tối với hải sản tươi ngon tại các nhà hàng ven biển. Du khách có thể thử các món đặc sản như tu hài nướng mỡ hành, bề bề hấp, sam trứng nướng hay cá song nướng.
Chợ đêm Cát Bà là địa điểm sôi động mà du khách không thể bỏ qua, nơi đây bán hàng trăm món ăn ngon, hương thơm hải sản nướng lan tỏa khắp không gian. Du khách có thể ghé chợ mua đồ lưu niệm, quà đặc sản về cho người thân.
5.2. Ngày thứ hai: Tham quan vịnh Lan Hạ
Buổi sáng:
Bạn có thể dậy sớm để ngắm bình minh trên biển. Trải nghiệm ngắm ánh mặt trời từ từ nhô lên khỏi mặt biển, ánh sáng vàng nhạt bao trùm khắp không gian rất thú vị và lãng mạn.
Sau đó, du khách có thể trải nghiệm hoạt động chèo kayak khám phá vịnh Lan Hạ, nơi được mệnh danh là “thiên đường xanh” của miền Bắc. Giữa làn nước trong vắt, du khách có thể len lỏi qua những hòn đảo đá vôi, ngắm nhìn phong cảnh hùng vĩ và yên bình như một bức tranh thủy mặc.
Buổi trưa:
Du khách trở về khách sạn, sắp xếp hành lý và kết thúc chuyến đi 2 ngày 1 đêm thật trọn vẹn. Trải nghiệm chiêm bái ngôi chùa Phổ Chiếu cổ kính và khám phá biển đảo sẽ là những mảnh ký ức khó quên trong lòng du khách.
Chùa Phổ Chiếu – Dư Hàng Kênh Lê Chân Hải Phòng là một biểu tượng của sự giao hòa giữa cổ kính và hiện đại, nơi mỗi tiếng chuông chùa vang lên gợi nhắc về lòng từ bi, hướng thiện và sự bình an nội tại. Năm 2025, nếu bạn tìm kiếm một góc lặng giữa phố Cảng, hãy đến chùa Phổ Chiếu để được chiêm bái, tĩnh tâm, và lắng nghe tiếng lòng mình giữa hương trầm thoảng trong không gian.