1. Tổng quan về Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
1.1. Vị trí và lịch sử hình thành
Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng tọa lạc tại xóm Miếu 2, phường Lê Chân, Hải Phòng. Chùa vị trí thuận lợi chỉ cách trung tâm thành phố 3.5 km. Dù di chuyển bằng taxi, xe bus hoặc phương tiện cá nhân, du khách đều dễ dàng tiếp cận ngôi chùa, khiến nơi đây trở thành điểm dừng chân phù hợp với nhiều lịch trình khám phá.
Khởi nguồn của chùa Phổ Chiếu Hải Phòng là vào năm 1953, khi đại sư Ngộ Chân Tử (tên thật là Trần Văn Dĩnh, quê Thái Bình) cho xây dựng Tam Giáo Đường. Tên gọi ban đầu thể hiện triết lý về sự hòa hợp của ba tôn giáo lớn: Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo. Đến năm 1954, khi hòa thượng Thích Thanh Quang về trụ trì, công trình đổi tên thành Chùa Phổ Chiếu và chính thức chuyên tu theo Phật giáo.
Năm 1985, dưới sự chỉ đạo của Thượng tọa Thích Thanh Giác, chùa trải qua đợt trùng tu lớn, nhiều hạng mục được xây mới và sửa chữa toàn diện, tạo nên diện mạo vững chãi, bề thế như hiện tại. Sự phát triển liên tục đã giúp Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng trở thành trung tâm sinh hoạt Phật giáo và điểm nhấn văn hóa của thành phố.
Cổng chùa Phổ Chiếu Hải Phòng. (Nguồn: Sưu tầm)
1.2. Ý nghĩa đặc biệt của Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng là nơi kết nối tâm linh và văn hóa, gắn bó sâu sắc với cộng đồng dân cư của thành phố cảng. Không chỉ đóng vai trò là nơi sinh hoạt tôn giáo của đông đảo phật tử, chùa còn là địa điểm tổ chức nhiều sự kiện cộng đồng và hội họp quan trọng ở Hải Phòng.
Về lịch sử, ngôi chùa từng là điểm tựa bí mật trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, là nơi Thành ủy hoạt động, nuôi giấu cán bộ cách mạng và tổ chức các cuộc họp trọng yếu của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố. Sự đóng góp này đã được ghi nhận bằng việc xếp hạng Di tích Lịch sử Kháng chiến cấp thành phố năm 2005.
Song song với ý nghĩa lịch sử, chùa Phổ Chiếu Hải Phòng còn đóng vai trò bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Các hiện vật nghệ thuật, câu đối, bia đá, di sản đô thị được lưu giữ tại chùa đã góp phần xây dựng kho tàng văn hóa phong phú, truyền cảm hứng và giáo dục truyền thống cho các thế hệ sau.
2. Kiến trúc và không gian nổi bật tại Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
2.1. Tổng quan kiến trúc Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
Kiến trúc của Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng là biểu hiện tinh tế của nghệ thuật xây dựng truyền thống Bắc Bộ. Chùa được dựng trên khuôn viên rộng, mặt chính hướng về phía Đông, thể hiện quan niệm phong thủy về sự đón nhận sinh khí tốt lành.
Bố cục tổng thể theo kiểu chữ “Công” (I), gồm 5 gian tiền đường, 3 gian ống muống và 3 gian hậu cung, tạo nên sự cân đối, liên kết chặt chẽ giữa các không gian, đồng thời phản ánh quan điểm “Trời – Đất – Người” trong Phật giáo. Từng khu vực trong chùa đảm nhận chức năng riêng, được sắp đặt hài hòa, tạo thành tổng thể kiến trúc hoàn chỉnh.
Ngoài công trình chính, chùa Phổ Chiếu Hải Phòng còn có hệ thống các kiến trúc phụ như Tổ đường, tả vu, hữu vu, cùng nhiều khu vực chức năng khác. Những công trình này được bố trí hợp lý quanh sân chính, làm nổi bật không gian bề thế, trang nghiêm. Sự kết hợp giữa truyền thống và yếu tố hiện đại giúp chùa vừa giữ nét uy nghi vừa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của cộng đồng Phật tử ngày nay.
2.2. Bảo tháp Cửu phẩm liên hoa
Bảo tháp Cửu phẩm liên hoa là điểm nhấn nổi bật tại Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng, cao 53 m và được đánh giá là tòa tháp cao nhất thành phố hiện nay. Công trình gồm 9 tầng, biểu tượng cho sự thăng hoa trong Phật giáo, đồng thời cũng là điểm nhận diện từ xa của khu vực này.
Mỗi tầng của bảo tháp được trang trí tỉ mỉ với các tượng Phật mang nhiều dáng vẻ và biểu tượng, đại diện cho chín phẩm liên hoa. Du khách khi đi từ tầng một lên tầng chín sẽ dần cảm nhận sự chuyển biến từ trần tục lên cõi Phật, từ phiền não hướng về giác ngộ. Đỉnh tháp đặt một bầu rượu lớn, tượng trưng cho dòng nước Cam Lộ của Phật Bà Quan Âm với ý nghĩa đem lại sự an lành, xua tan khổ đau.
Bảo tháp không chỉ có giá trị về mặt nghệ thuật mà còn là nơi lưu giữ xá lợi các bậc sư tổ. Nhờ chức năng tâm linh này, chùa Phổ Chiếu Hải Phòng trở thành điểm đến quan trọng cho các phật tử, khách thập phương hành hương, chiêm bái. Những ngày lễ lớn, tiếng chuông vọng từ tháp vang xa, tạo nên bầu không khí trang nghiêm, linh thiêng trên khắp khu vực.
2.3. Chùa Một Cột thu nhỏ giữa lòng Hải Phòng
Một điểm đặc sắc ở Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng là phiên bản thu nhỏ của Chùa Một Cột, được mô phỏng theo kiến trúc nổi tiếng tại Hà Nội. Công trình này tọa lạc giữa hồ nước trong trẻo, tạo nên quang cảnh thơ mộng, độc đáo mà ít ngôi chùa nào khác có được.
Bốn góc hồ nước đặt tượng rồng quay về phía chùa nhỏ, thể hiện sự tôn kính, bảo vệ không gian linh thiêng. Kiến trúc này vừa mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, vừa là điểm nhấn cảnh quan cho tổng thể chùa. Hình ảnh chùa nhỏ in bóng dưới mặt hồ nước tạo cảnh tượng như tranh vẽ, đem lại cảm giác thư thái, yên bình cho du khách.
Việc xây dựng Chùa Một Cột thu nhỏ tại chùa Phổ Chiếu Hải Phòng thể hiện ý chí kết nối tinh thần kiến trúc Phật giáo Việt Nam. Đây cũng là góc chụp ảnh được nhiều người lựa chọn nhờ vẻ đẹp nên thơ, phù hợp lưu lại những khoảnh khắc ý nghĩa trong chuyến tham quan.
Chùa Một Cột thu nhỏ tại chùa Phổ Chiếu Hải Phòng. (Nguồn: Sưu tầm)
2.4. Vườn tháp và các tiểu cảnh linh thiêng
Phía bên phải khuôn viên Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng là khu vườn tháp dành để lưu giữ xá lợi các vị sư tổ. Không gian nơi đây được xây dựng trang nghiêm với những ngôi tháp nhỏ, mang lại cảm giác cổ kính, tôn nghiêm. Mỗi ngôi tháp đều kể một câu chuyện về hành trình tu hành, cống hiến của các bậc thầy đối với chùa.
Các tiểu cảnh linh thiêng được bố trí khắp nơi trong chùa, mỗi tiểu cảnh đều mang ý nghĩa riêng về giáo dục, đạo đức và lòng từ bi. Hòn non bộ được tạo hình tinh xảo, cùng các tượng Phật ở nhiều tư thế khác nhau, giúp truyền tải những bài học sâu sắc về nhân văn. Các tiểu cảnh này vừa làm đẹp cảnh quan, vừa là nơi để du khách tĩnh tâm, suy ngẫm về giá trị cuộc sống.
Sự hài hòa giữa vườn tháp và các tiểu cảnh tại chùa Phổ Chiếu Hải Phòng tạo dựng không gian lý tưởng cho việc tu tập, chiêm nghiệm. Đi dạo quanh chùa, du khách như được tìm lại sự thảnh thơi, bình yên giữa nhịp sống sôi động của thành phố cảng.
3. Giá trị lịch sử và văn hóa của Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
Dấu ấn lịch sử của Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng gắn liền với những thời khắc quan trọng của dân tộc, đặc biệt qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Ngôi chùa đã lặng lẽ góp phần vào sự nghiệp giải phóng thông qua việc trở thành cơ sở bí mật của Thành ủy, nơi cán bộ cách mạng tìm được nơi an toàn để hoạt động.
Trong các giai đoạn gian nan của đất nước, chùa Phổ Chiếu Hải Phòng vừa là nơi che giấu, nuôi dưỡng chiến sĩ, vừa đóng vai trò tổ chức các cuộc họp trọng yếu của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố. Những đóng góp này đã góp phần bảo vệ thành phố cảng, và được ghi nhận qua việc công nhận chùa là Di tích Lịch sử Kháng chiến của thành phố vào năm 2005.
Song song với giá trị lịch sử, Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng còn bảo tồn nhiều hiện vật có giá trị nghệ thuật, văn hóa. Các câu đối thư pháp cổ kính, bia đá ghi lại lịch sử phát triển, hệ thống tượng Phật, đồ thờ tự... đều là minh chứng cho bề dày phát triển của chùa. Những di vật này thể hiện tài nghệ của các nghệ nhân xưa, đồng thời làm giàu thêm kho tàng di sản văn hóa của thành phố Hải Phòng.
Nhà bia tưởng niệm trong không gian chùa Phổ Chiếu. (Nguồn: Sưu tầm)
4. Hướng dẫn tham quan Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
4.1. Lưu ý khi tham quan Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng luôn mở cửa chào đón du khách cả ngày, trong đó thời gian đông khách nhất thường vào buổi sáng sớm và các dịp lễ hội truyền thống. Du khách được miễn phí hoàn toàn vé tham quan và có thể sử dụng bãi gửi xe thuận tiện ngay bên ngoài khuôn viên chùa.
Về trang phục, khi đến chùa, du khách cần chú ý lựa chọn quần áo lịch sự, kín đáo, tránh mặc váy ngắn, quần shorts hoặc áo ba lỗ. Nên ưu tiên những gam màu trang nhã, thể hiện sự tôn trọng không gian linh thiêng. Khi tham quan, cần giữ trật tự, không nói chuyện lớn tiếng hay gây ồn ào trong chùa để bảo đảm sự yên tĩnh cho các hoạt động tâm linh.
Lựa chọn trang phục phù hợp khi đến Chùa. (Nguồn: Sưu tầm)
Trong các nghi lễ dâng hương, du khách nên dâng lễ tượng trưng, không quá phô trương. Khấn vái cần thực hiện theo đúng thứ tự, không chen lấn, không đặt lễ vật tùy tiện, đặc biệt không được ghi tên hay xếp lễ ở những khu vực không cho phép. Khi muốn chụp ảnh tại chùa Phổ Chiếu Hải Phòng, nên xin phép nếu có người trong khung hình và tránh chụp ảnh tùy tiện tại các địa điểm thờ tự.
4.2. Cách di chuyển đến Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
Nhờ tọa lạc gần trung tâm, việc di chuyển đến Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng khá dễ dàng. Từ trung tâm thành phố, du khách chỉ cần đi theo các tuyến đường Nguyễn Văn Linh hoặc Trần Nguyên Hãn về hướng Dư Hàng Kênh. Chùa nằm trong khu dân cư đông đúc, việc hỏi đường cũng rất đơn giản.
Nếu sử dụng phương tiện công cộng, du khách có thể lựa chọn các tuyến xe bus đi qua Dư Hàng Kênh. Taxi và các dịch vụ xe công nghệ cũng đáp ứng tốt nhu cầu di chuyển với mức chi phí hợp lý. Người đi xe máy hoặc ô tô cá nhân sẽ thuận tiện hơn nhờ hệ thống đường phố rộng rãi, thông thoáng.
Khi đến chùa Phổ Chiếu Hải Phòng, du khách nên trao đổi với bảo vệ về vị trí gửi xe phù hợp. Bãi xe của chùa được quản lý an toàn và thuận tiện cho việc tham quan. Thời gian hợp lý để tham quan là từ 1 đến 2 giờ, đủ để khám phá các khu vực chính và trải nghiệm không gian linh thiêng của di tích đặc biệt này.
5. Các lễ hội và hoạt động truyền thống tại Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
5.1. Lễ hội Phật Đản và các sự kiện tâm linh nổi bật
Lễ Phật Đản vào rằm tháng Tư âm lịch là dịp lễ lớn nhất trong năm tại Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng. Sự kiện này thu hút hàng nghìn tăng ni, phật tử và du khách gần xa, tạo nên không gian lễ hội trang nghiêm, nhiều màu sắc. Các nghi thức truyền thống như rước Phật, tắm Phật, cúng dường, tụng kinh đều được tổ chức kỹ lưỡng theo nghi thức Phật giáo.
Không khí lễ hội tại chùa Phổ Chiếu Hải Phòng trong mùa Phật Đản luôn rực rỡ với băng rôn nhiều màu, hàng trăm lồng đèn treo khắp nơi và hương trầm tỏa ngát từ các lư hương. Âm thanh tụng kinh nhẹ nhàng, tiếng chuông chùa ngân vang tạo nên bầu không khí thiêng liêng, khó quên với mỗi người tham dự.
Ngoài lễ Phật Đản, Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng còn tổ chức nhiều nghi lễ tâm linh khác như Vu Lan báo hiếu, lễ cầu siêu cho các anh hùng liệt sĩ, lễ cầu an đầu năm... Mỗi dịp đều mang ý nghĩa sâu sắc và nhận được sự hưởng ứng của đông đảo cộng đồng, giúp duy trì nét đẹp văn hóa tâm linh của thành phố.
5.2. Hoạt động văn hóa nghệ thuật tại Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng)
Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh mà còn thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đa dạng. Những chương trình giao lưu nghệ thuật, biểu diễn truyền thống có sự góp mặt của các nghệ sĩ địa phương, từ đó tạo nên không gian văn hóa phong phú cho du khách và người dân.
Ngoài ra, các cuộc triển lãm thư pháp, trưng bày hiện vật cổ, giới thiệu lịch sử Phật giáo được tổ chức định kỳ tại chùa, mang ý nghĩa bảo tồn, lan tỏa giá trị di sản văn hóa của quận Lê Chân và thành phố Hải Phòng.
Bên cạnh đó, chùa Phổ Chiếu Hải Phòng còn là nơi tổ chức các buổi sinh hoạt cộng đồng, giao lưu giữa các thế hệ nhằm chia sẻ những bài học đạo đức, lối sống tích cực. Thông qua những hoạt động này, cộng đồng thêm gắn kết và ý thức hơn trong việc bảo vệ, phát triển di sản văn hóa quý giá của địa phương.
Khóa tu mùa hè tại chùa Phổ Chiếu. (Nguồn: Sưu tầm)
6. Lịch trình khám phá kết hợp Chùa Phổ Chiếu (Hải Phòng) và điểm đến lân cận
Hoàn thành chuyến tham quan Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng, du khách có thể kết hợp thăm các địa điểm lân cận để làm phong phú thêm trải nghiệm. Chợ Quán Nải là điểm dừng chân lý tưởng để cảm nhận nhịp sống địa phương và thưởng thức những món ăn đường phố truyền thống.
Khu phố Dư Hàng với các con đường nhỏ quanh co là nơi hấp dẫn dành cho những du khách trẻ muốn tìm kiếm các góc chụp ảnh độc đáo. Tại đây, bạn sẽ bắt gặp những quán cà phê nhỏ xinh, cửa hàng thủ công mỹ nghệ, tái hiện không khí Hải Phòng xưa đậm nét văn hóa. Đây cũng là dịp để bạn tìm hiểu sâu hơn về lối sống, phong tục của người thành phố cảng.
Về ẩm thực, khu vực gần chùa Phổ Chiếu Hải Phòng đem lại nhiều lựa chọn hấp dẫn cho mọi thực khách. Những món ăn nổi tiếng như bánh đa cua đỏ, nem cua bể, bánh bèo, các loại hải sản tươi ngon đều dễ dàng được tìm thấy tại các quán ăn trong khu phố. Gia đình có trẻ nhỏ cũng sẽ hài lòng với các công viên nhỏ, khu vui chơi gần chùa, tạo nên lịch trình cân bằng giữa trải nghiệm văn hóa tâm linh, thưởng thức đặc sản địa phương và không gian giải trí phù hợp cho mọi lứa tuổi.
Ngoài trải nghiệm các địa điểm du lịch ở trung tâm, khi đến Hải Phòng, du khách có thể kết hợp ghé thăm các danh thắng nổi tiếng như biển Đồ Sơn thơ mộng, đảo Cát Bà hoang sơ quyến rũ, di chuyển qua đảo bằng cáp treo Sun World Cat Ba, nơi du khách có thể đi cáp treo ngắm toàn cảnh vịnh Lan Hạ và tận hưởng không khí trong lành của miền biển đảo.
Trải nghiệm cáp treo 3 dây hiện đại tại Sun World Cat Ba.
Chùa Phổ Chiếu Hải Phòng năm 2026 tiếp tục là điểm đến được yêu thích của những người quan tâm đến tâm linh, đam mê lịch sử, kiến trúc và văn hóa địa phương. Hãy đến để cảm nhận không gian thanh bình giữa phố cảng và lưu giữ những dấu ấn tuyệt vời trong hành trình khám phá thành phố Hải Phòng.
